Elektronik sigara buharı pasif içiciliğe yol açar mı?

Özellikle çocuğu olan elektronik sigara kullanıcılarının merak ettiği ve aslında benim de iki çocuklu bir yaşam döngüsü içerisinde merak ettiğim bir konu bu. Malum klasik sigaraların dumanın çevredeki insanlara daha fazla zarar verdiğine işaret eden bir çok bilimsel çalışma ve uzman görüşü var. Peki bu durumda biz elektronik sigara kullanıcıları buharımızı dışarı üflediğimizde çevremizdekilere ne tür zararlar veriyor olabiliriz?

Konuyla ilgili bilimsel çalışma var mı?

Öncelikle şunu belirtmekte fayda var ülkemizde elektronik sigara üzerine tarafsız ve bağımsız yapılan çalışma sayısı yok denecek kadar az. Hatta bir bilimsel çalışmanın da elektronik sigarayı, normal sigaraya göre çok daha zararsız bulduğu için asıl işi sigarayı ilaçlarla bıraktırarak prim kazanmak olan bir Doçentin bu nedenle yayınlamadığını bizzat gördüm.

Bu nedenle maalesef yurtdışı kaynaklarından çeviriler, okumalar yapmak durumunda kalıyoruz. Ve belki de bu çalışmaların da çoğuna ulaşamıyoruz. Gerald A. Long’un 2014 yılında yapmış olduğu Comparison of select analytes in exhaled aerosol from e-cigarettes with exhaled smoke from a conventional cigarette and exhaled breaths ( mealen: Elektronik sigara ile dışarı verilen aerosollerdeki belirli analitlerin, geleneksel sigara ve nefes ile dışarı verilenlerle karşılaştırılması) adlı bilimsel çalışmaya göre, elektronik sigaradan çıkardığımız buhar ile insan nefesi neredeyse eşit değerlere sahip. Klasik sigara dumanında ise çok sayıda ve ciddi miktarda zehirli hava tanecikleri bulunuyor ve bunları etrafımıza yayıyor.

Yine pasif içicilikle ilgili olarak Nicotine & Tobacco Research isimli dergide Haziran 2014 yayımlanan bilimsel çalışma bizlere gliserin (VG) glikol (PG) ve aroma kaynaklı hiçbir zararlı madde salınımının olmadığını yani 0mg olarak tabir ettiğimiz nikotinsiz likitlerin pasif içiciliğe neden olmadığını açıkça ortaya koyuyor.

Bu iki çalışma sonucunda rahatlıkla nikotinsiz likitlerin çevremizdekilere zarar vermediğini, pasif içiciliğe sebep olmadıklarını söyleyebiliriz.

Peki ya nikotin salınımı?

İlk çalışmadaki veriler ışığında şunu görüyoruz ki Elektronik sigaradan çekim yapıp  dışarı üflediğimizde etrafa yaydığımız buharın bileşiminin % 99.9’dan fazla su ve gliserin olmakla birlikte çok çok az miktarda (<% 0.06) nikotin olduğu tespit edilmiş.Bu ne demek derseniz; basit bir şekilde açıklamak gerekirse, nikotinli likitlerimiz en düşük olarak %3 nikotine sahip. Buharın dışarı üflenmesinde ise bu %0.06 civarında tespit edilmiş. Bu da yok demek ile neredeyse aynı şey.

Diğer zararlı maddeler açısından salınım ne durumda?

Yine ilk araştırmada dışarı üflenen elektronik sigara buharındaki toplam fenolik (bitkilerde doğal olarak bulunan çeşitli kimyasal bileşikler) içerik ile  nefesle üflenenden havadaki fenolik içerik birbirinden ayırt edilemezken, dışarı üflenen sigara dumanındaki toplam fenoliklerin oldukça hatırı sayılır bir derecede daha fazla olduğu belirlenmiştir.  Karbonil açısından araştırmalar incelendiğinde ise yine elektronik sigara ve nefes arasında fark olmadığı sonucuna varılırken, klasik sigarada ortalama 242 mikrogram karbonil tespit edilmiş.

İki çalışma birbirini doğruluyor mu?

İkinci bilimsel çalışma  özetle : özel olarak hazırlanmış bir odada 3 farklı marka elektronik sigara cihazı kullanılarak buhar üretilmiş ve bu buharın değerleri ölçülüyor. Burada kabaca makinelerimizden çıkan buhara maruz kalma durumu taklit edilmeye çalışılmış. Bu buhara maruz kalanların hangi maddeleri soluduklarının çözümlenmesi amaçlanıyor. Ayrıca yine bu çalışmada, hem e sigara hem de normal sigara kullanana beş kişi kullanılmış. Böylece aynı seviyede likit ve sigara kullanan bireylerin sebep oldukları pasif içicilik ölçülmeye çalışılmış.

Çalışmanın sonucunda elektronik sigaraların nikotine pasif olarak maruz kalmaya sebep olduğunu, ancak yanıcı toksik maddelere maruz kalma yaratmadığını sonucuna varılmış. Bu çalışmada e sigara cihazlarının çıkardığı buharda nikotin hava konsantrasyonları 0.82 ila 6.23 μg / m3 arasında değişiklik göstermiş. Normal sigaraların ise bunun en az 10 katı oranda çevreye nikotin saldığı tespit edilmiş.

Bu durumda iki çalışmanın büyük ölçüde birbirini doğruladığını söyleyebilir. Fakat ikinci çalımanın koşulları ve sonuçları dikkate alındığında; kapalı alanlarda hamilelerin yanında ve çocukların yanında buharlamanın sigaradan 10 kat daha az da olsa nikotine maruz bıraktığı sonucuna varıyoruz.

Her ne kadar bu nikotin oranı çok düşük olsa da ve kişisel kanaatim olarak bu miktarın herhangi  bir olumsuzluğa yol açmayacağını düşünüyor olsam da bu bir düşünce ve bilimsel olarak teyit edilmeye muhtaç. Hamile ve çocuklar kanımca çarşıda pazarda yürürken çok daha fazla nikotine maruz kalıyor. Biz yine de dikkatli olmalıyız.

Bu çalışmaları destekleyen başka çalışma var mı?

Aslında benzer sonuçlar veren yayınlanmış bir çalışma daha var. Marco E, Grimalt JO’nun 2015 yılındaki çalışması. Bu çalışmanın sonuçlarına bakınca ilk iki çalışmadan çok daha olumlu sonuçlar çıkardığını gördüm. İlk çalışmada elektronik sigara buharı ve insan nefesi aynı seviyelerde sonuçlar vermişti. Bu çalışma ise elektronik sigara buharının insan nefesinden daha temiz olduğu sonucuna varmış. Yine bu çalışmada da etrafa salınan buharda iz miktarda nikotine rastlanılmış. Fakat bu seviyedeki nikotinin biyolojik olarak bile çevredekilere bir etkisinin olmayacağı düşünülüyor.

Yani ne diyorsun?

Bu üç çalışmanın sonuçlarına göre tek cümle ile özetlersem Elektronik Sigara buharı pasif içiciliğe yol açmaz. Sigaranın etrafımızdakilere verdiği zararla kıyaslanamaz. Hatta buharımız neredeyse temiz nefesle aynı seviyede (nikotin haricinde).

Fakat bu verilere güvenerek kapalı ortamlarda hamile ve çocuklar yanında buharlamamız daha iyi olacaktır. Zira şahsi gözlemim çocuklar üzerinde havayı kurutması ebebiyle burun tıkanıklıklarına ve bu nedenle kış aylarında daha sık üst solunum yolu enfeksiyonuna yakalanmaya sebep olabileceğidir.

Ne kadar bilimsel bilemiyorum ama gliserinin nem tutucu özelliğini biliyoruz. Eğer havadaki nemi de tutuyor ise havayı kuruttuğu sonucuna ulaşabiliriz. Bunu da kış aylarında hava nemlendirici kullanmak zorunda kullanan anne babalar değerlendirebilir.

Bu yazıyı okuduktan sonra siz de bir e sigara cihazı veya likit almaya karar verdiyseniz sitemizden güvenle temin edebilirsiniz.